“Als ik aardig doe, kan ik nooit scheiden en blijf ik mijn hele leven lang aan hem vast zitten.”
Inge is 11 jaar als ze bij Molendrift wordt aangemeld. Zij maakt poezengeluidjes en zingt liedjes in de klas, op de meest onverwachte momenten. Haar gedrag verstoort de lessen, tegelijk is zij niet aanspreekbaar. De juf kan op die momenten geen contact met haar krijgen. Inge valt steeds meer buiten de groep. De andere kinderen begrijpen haar niet en vinden haar maar ‘raar’.
Bij Inge is al eerder PDD-NOS vastgesteld, maar zij heeft hier nooit hulp voor gekregen. In contact met de ouders blijkt dat vader en moeder niet meer met elkaar praten. Zij leven samen in een huis, maar mijden elkaar volledig. Inge vertoont thuis ook problemen. De problemen daar zijn eigenlijk nog groter. Inge staat iedere dag boos op. Ze weigert te eten en zich te wassen en aan te kleden. ‘s Avonds wil ze niet naar bed. Moeder heeft het gevoel dat Inge haar bewust uitdaagt . Ze besluit dat Inge bij haar in bed moet slapen, omdat ze anders de halve nacht achter de computer zit. Vader bemoeit zich niet met Inge. Moeder laat dat niet toe, al voelt ze vooral haar eigen onmacht. Inge laat zich niet bijsturen. Iedereen leeft langs elkaar heen.
Nog geen jaar later zijn vader en moeder gescheiden en wonen zij ook apart. In gesprek met de ouders bleek dit de beste oplossing voor iedereen, maar vooral voor Inge. Haar thuissituatie is nu weer rustig en duidelijk. Vader en moeder hebben afspraken gemaakt over de verzorging en opvoeding, die ze nakomen. Inge is op school volledig opgefleurd. De juf kan weer lezen en schrijven met haar. Door de scheiding hebben vader en moeder weer grip op hun eigen situatie en kunnen zij hun taak als opvoeder weer gezamenlijk aan. Een scheiding die stap voor stap in gang is gezet:
De onmacht van ouders
De problemen tussen de ouders zijn zo groot, dat ze van invloed lijken op het gedrag van Inge. De begeleider van Molendrift stelt daarom aan de ouders voor eerst zonder Inge verder te praten. Moeder wil echter niet samen met de vader in gesprek. De begeleider besluit tot afzonderlijke intakegesprekken met vader en moeder.
Moeder geeft in haar gesprek aan dat er thuis ook problemen zijn met het gedrag van Inge en dus niet alleen op school. Het ochtend- en avondritueel leidt elke dag tot strijd. Inge wil zich niet wassen en aankleden en niet eten en drinken. 's Avonds wil Inge niet douchen of haar haren wassen. Ze wil ook niet naar bed en blijft liever achter de computer zitten. Moeder neemt Inge daarom mee naar haar eigen bed. Ondanks het slaaptekort, lijkt Inge overdag nooit moe. Moeder schaamt zich voor de beestengeluiden die Inge maakt. Zij weet ook niet hoe ze dat kan veranderen. Inges vader blijft buiten beeld.
Uit het gesprek met vader blijkt dat Inges moeder de verzorging van hun kind volledig op zich neemt. Vader mag zich nergens mee bemoeien en heeft dus ook weinig last van Inges gedrag. Hij heeft het idee dat het bozige gedrag van Inges moeder voor alle problemen zorgt. Hij geeft wel toe, dat de keren dat hij alleen is met Inge, het hem ook niet lukt haar op tijd in bed te krijgen. Ze valt dan pas om 1 uur in slaap. Inges vader herkent wel kenmerken van Inge bij zichzelf. Hij denkt dat hij ook PPD-NOS heeft.
Ouders bij elkaar brengen
Om Inge te kunnen helpen, moeten de ouders weer met elkaar leren praten. Inge heeft het nodig dat haar ouders afspraken maken over de opvoeding thuis. Vader en moeder zien dit ook wel in. Zij gaan akkoord met ouderbegeleiding, voordat met de behandeling van Inge kan worden begonnen. Een eerste gezamenlijke afspraak met beide ouders verloopt echter erg moeizaam. Moeder weigert haar man aan te kijken en wil ook niet met hem praten. De begeleider wil weten hoe dit hardnekkige zwijgpatroon kan worden doorbroken en besluit opnieuw tot afzonderlijke gesprekken.
Volgens moeder vertelt haar man nooit iets en komt hij zijn afspraken niet na. Ze wil hem laten voelen wat het is als er niet meer met je gepraat wordt en niet meer naar je geluisterd wordt. Dit is van lieverlee een gewoonte geworden, die nooit meer is gestopt. Eigenlijk wil Inges moeder de relatie beëindigen. Ze weet alleen niet hoe ze een scheiding moet aanpakken. Ze komt uit de Oekraïne en kent de weg in Nederland niet. Ze zegt: “Als ik aardig doe, kan ik nooit scheiden en blijf ik mijn hele leven lang aan hem vast zitten.” Daarom koopt ze ook geen boodschappen voor haar man en eten ze nooit samen. Ze hoopt eigenlijk dat haar man de scheiding in gang zet, maar haar man zegt nog steeds veel van haar te houden.
Vader geeft aan veel verdriet te hebben, maar accepteert dat ze niet samen verder kunnen als zijn vrouw dit niet wil. Hij is bereid mee te werken aan een scheiding. Als deze verwachtingen naar elkaar zijn uitgesproken, ontstaat er eindelijk ruimte voor een gesprek. Vader en moeder moeten leren vertrouwen dat zij elkaar willen helpen. Op voorstel van hun begeleider maken zij afspraken wie welke stappen zet om de scheiding in gang te zetten. In gesprekken op Molendrift worden alle acties teruggekoppeld, want thuis praten de ouders nog steeds niet met elkaar.
Samen afspraken maken
Nu het zwijgpatroon is doorbroken kunnen er ook afspraken gemaakt worden in de thuissituatie. Omdat vader en moeder niet met elkaar praten is Inge ’s middags of ’s avonds soms alleen thuis. Inge eet dan niets en raakt erg in paniek, als zij niet weet wie ’s avonds op haar past. Vader en moeder maken een schema, zodat Inge nooit meer alleen is. In eerste instantie worden de afspraken schriftelijk, via een agenda gemaakt. Als moeder meer gerust is dat haar man echt meewerkt aan de scheiding gaat dit gemakkelijker.
Inges juf ziet Inge steeds verder vermageren. Zij stelt voor dat Inge haar brood mee naar school neemt, zodat zij ervoor kan zorgen dat Inge voldoende eet. Op voorstel van de begeleider eet vader een keer per week mee met het avondeten. Dan moet er wel gepraat worden, al was het alleen maar via Inge. Inge geniet zichtbaar van deze gezamenlijke maaltijd. Vader en moeder zien dit ook en voelen zich hierdoor gerust. Zij merken dat ze Inge kunnen helpen.
Contact herstellen
Gesterkt door het succes van het samen eten, breiden de contactmomenten zich langzaam uit. Elke week maken vader en moeder samen met de begeleider afspraken. Wie zorgt wanneer voor Inge, wanneer kunnen we samen met Inge wat doen. Het overleg over de scheiding verloopt ook goed. Moeder ontspant hierdoor en vader merkt dat hij meer te winnen heeft, dan te verliezen. Samen vieren ze Sinterklaas.
Begeleiding van Inge
Twee maanden na de intake praten ouders weer met elkaar. Het opstaan en naar bed gaan geeft nog wel problemen. Ouders en Inge maken samen een plan. Hierin staat wat Inge moet doen en hoeveel tijd ze overal voor heeft. ’s Ochtend wassen, aankleden en eten. ’s Avonds wassen, tanden poetsen en naar bed om 20.30 uur. Als het goed gaat mag Inge een krul op het schema zetten. Een week vol krullen wordt beloond met iets lekkers tussen de middag. Moeder leert op een rustige en vriendelijke manier te vertellen wat zij van Inge verwacht. Het plan levert binnen twee weken resultaat op.
Het schema biedt Inge de duidelijkheid, die zij nodig heeft en ze werkt vol enthousiasme mee. Inge fleurt op, zodanig dat haar juf op school aangeeft dat ze geen hulp nodig heeft. Inge is goed te hanteren in de klas. Met instemming van de ouders wordt juf op de hoogte gebracht van de thuissituatie van Inge. Ze snapt dat de problemen op school ook verband hielden met de problemen thuis. Ze is blij dat Inge nu weer in rustiger vaarwater is terechtgekomen.
Samen zorgen na de scheiding
Na een jaar gaan vader en moeder scheiden. Op voorspraak van Molendrift krijgt moeder versneld een woning toegewezen. Inge woont door de week bij haar moeder en om het weekend bij haar vader. Vader en moeder hebben een goede omgangsregeling vastgelegd, waarin zij beiden verantwoordelijk blijven voor de zorg en opvoeding van Inge. De behandeling wordt afgesloten met de afspraak dat zij weer contact opnemen met Molendrift als er opnieuw problemen ontstaan. Tot op heden is dat nog niet gebeurd.